تغذیه نقش بسیار مهمی در سلامت دهان و دندان ایفا می‌کند. آنچه می‌خوریم و می‌نوشیم، تأثیر مستقیمی بر ساختار دندان‌ها، استحکام مینای دندان، و توانایی بدن در مقابله با عفونت‌های دهانی دارد. رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی ضروری نه تنها برای سلامت عمومی بدن، بلکه برای حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌ها نیز حیاتی است. مطالعات نشان داده‌اند که کمبود برخی مواد مغذی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان را افزایش دهد [1].

کلسیم و ویتامین D دو ماده مغذی کلیدی برای سلامت دندان‌ها هستند. کلسیم نقش اساسی در ساخت و حفظ استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها دارد، در حالی که ویتامین D به جذب و استفاده مؤثر کلسیم کمک می‌کند. مصرف کافی لبنیات، ماهی‌های چرب، و سبزیجات برگ سبز می‌تواند به تأمین این مواد مغذی کمک کند. تحقیقات نشان داده است که افرادی که مصرف کافی کلسیم و ویتامین D دارند، کمتر در معرض خطر از دست دادن دندان و بیماری‌های لثه قرار دارند [2].

از سوی دیگر، مصرف بیش از حد قندها و کربوهیدرات‌های تصفیه شده می‌تواند تأثیر منفی قابل توجهی بر سلامت دندان‌ها داشته باشد. باکتری‌های موجود در دهان از این قندها تغذیه می‌کنند و اسیدهایی تولید می‌کنند که مینای دندان را تخریب می‌کنند، منجر به پوسیدگی دندان می‌شوند. نوشیدنی‌های شیرین، به ویژه نوشابه‌های گازدار، به دلیل ترکیب قند و اسید، می‌توانند به سرعت به مینای دندان آسیب برسانند. محدود کردن مصرف این مواد غذایی و نوشیدن آب بعد از مصرف آنها می‌تواند به کاهش خطر پوسیدگی دندان کمک کند [3].

مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین C نیز نقش مهمی در سلامت لثه‌ها دارند. این مواد مغذی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند و می‌توانند از بافت‌های لثه در برابر التهاب و عفونت محافظت کنند. میوه‌ها و سبزیجات تازه، به ویژه مرکبات، توت‌ها، و فلفل دلمه‌ای، منابع خوبی از این مواد مغذی هستند. علاوه بر این، برخی مواد غذایی مانند چای سبز حاوی ترکیباتی هستند که می‌توانند رشد باکتری‌های مضر دهان را مهار کنند و به پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه کمک کنند [4].

در نهایت، نباید نقش آب را در سلامت دهان و دندان نادیده گرفت. نوشیدن آب کافی نه تنها به شستشوی باقی‌مانده‌های غذا و باکتری‌ها از دهان کمک می‌کند، بلکه به تولید بزاق نیز کمک می‌کند. بزاق حاوی مواد معدنی و پروتئین‌هایی است که از دندان‌ها محافظت می‌کنند و به خنثی کردن اسیدهای مضر کمک می‌کنند. همچنین، در بسیاری از مناطق، آب آشامیدنی حاوی فلوراید است که نقش مهمی در تقویت مینای دندان و پیشگیری از پوسیدگی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف آب فلوریده می‌تواند خطر پوسیدگی دندان را تا 25 درصد کاهش دهد [5].

منابع:
[1] Moynihan, P., & Petersen, P. E. (2004). Diet, nutrition and the prevention of dental diseases. Public Health Nutrition, 7(1a), 201-226.

[2] Adegboye, A. R., et al. (2016). Calcium, vitamin D, casein and whey protein intakes and periodontitis among Danish adults. Public Health Nutrition, 19(3), 503-510.

[3] Bernabé, E., et al. (2014). Sugar-sweetened beverages and dental caries in adults: A 4-year prospective study. Journal of Dentistry, 42(8), 952-958.

[4] Narotzki, B., et al. (2012). Green tea: A promising natural product in oral health. Archives of Oral Biology, 57(5), 429-435.

[5] Iheozor‐Ejiofor, Z., et al. (2015). Water fluoridation for the prevention of dental caries. Cochrane Database of Systematic Reviews, (6).